Opis i charakterystyka technologii

System ciepłowniczy  to sieć ciepłownicza oraz współpracujące z nią urządzenia lub instalacje służące do wytwarzania lub odbioru ciepła.

Każdy system posiada swoje źródło, czyli miejsce, w którym wytwarzane jest ciepło. Jest ono zlokalizowane z dala od centrów miast. Wytwarzanie odbywa się w drodze różnych procesów: spalania węgla, gazu, oleju, biomasy, przetwarzania energii słonecznej czy wiatrowej, geotermii, wykorzystania energii elektrycznej. Często też produkcja ciepła odbywa się w kogeneracji, czyli jednocześnie z produkcją energii elektrycznej, co pozwala zmniejszyć zużycie paliwa i emisję dwutlenku węgla. 

Ze źródła ciepło przekazywane jest w formie ciepłej wody lub pary o odpowiedniej temperaturze do sieci ciepłowniczych, które w większości niewidoczne (bo zlokalizowane pod ziemią) oplatają miasto, umożliwiając przyłączenie budynku do ciepła. Dzieje się to przy pomocy tzw. przyłącza, czyli określonego odcinka sieci, który doprowadza ciepłą wodę bezpośrednio do węzła cieplnego – kolejnego elementu systemu. Zadaniem węzła jest przekazanie ciepła z wody krążącej w sieci do wody obecnej w instalacji grzewczej (odbiorczej) budynku, czyli inaczej podgrzanie wody znajdującej się w instalacji budynku. Węzły cieplne wyposażone są w systemy automatyki pogodowej, dzięki którym zapewniony jest komfort cieplny w mieszkaniach bez względu na porę roku. Oprócz ogrzewania budynków, ten sam węzeł, wyposażony  w moduł ciepłej wody, zapewnia dostawę ciepłej wody na cele użytkowe. Wody o stałej temperaturze, osiąganej już w chwilę po odkręceniu kranu. Po podgrzaniu wody w instalacji wewnętrznej budynku, schłodzona woda w sieci ciepłowniczej powraca do źródła do ponownego ogrzania. 

Na rysunku poniżej przedstawiono schemat poglądowy systemu ciepłowniczego.

Elementem systemu ciepłowniczego jest również aparatura pomiarowo rozliczeniowa, czyli popularny licznik ciepła. Na podstawie wskazań licznika możliwe jest określone poziomu zużycia ciepła przez budynek.

Sieć ciepłownicza w warszawskim systemie ciepłowniczym wykonana jest zarówno w technologii kanałowej (odcinki sieci ciepłowniczej powstałej głównie do 1992 roku) oraz w technologii preizolowanej (sieci ciepłownicze nowobudowane oraz odcinki po modernizacji). W chwili obecnej technologia sieci tradycyjnej kanałowej jest przestarzała, a ilość strat ciepła i wody sieciowej prowadzi do konieczności dokonania modernizacji tej sieci.

Schemat warszawskiego systemu ciepłowniczego

Wymianę rurociągów ułożonych w technologii kanałowej na preizolowaną rozpoczęto w warszawskim systemie ciepłowniczym w latach 90-tych XX wieku i jest ona systematycznie prowadzona i stosowana jako zasada. Rurociągi preizolowane, z racji swej szczelności, zabezpieczają rury stalowe przed zewnętrzną korozją, a zamontowana instalacja alarmowa pozwala lokalizować zawilgocenia, zmniejszone są także straty ciepła na przesyle, zwiększa się bezpieczeństwo dostaw ciepła oraz minimalizuje ubytki uzdatnionej wody sieciowej. 

Zagwarantowanie ciągłości dostaw ciepła do Odbiorców było jedną z przyczyn podjęcia się przez Veolię Energia Warszawa SA realizacji Projektu modernizacji sieci ciepłowniczych.